Θερινό ηλιοστάσιο: Στις 22 Ιουνίου συμβαίνει το μέγιστο ύψος του Ήλιου το μεσημέρι να έχει τη μεγαλύτερη ετήσια τιμή του. (Ο Ήλιος είναι πιο ψηλά στον ουρανό σε έναν τόπο από κάθε άλλη μέρα την ίδια ώρα). Τότε συμβαίνει η ημέρα να έχει τη μεγαλύτερη διάρκειά της.

Χειμερινό ηλιοστάσιο: Στις 22 Δεκεμβρίου συμβαίνει το μέγιστο ύψος του Ηλίου να έχει την ελάχιστη ετήσια τιμή του και η μέρα να έχει την ελάχιστη διάρκεια της.

Τα παρακάτω σχήματα απεικονίζουν τις διαδοχικές θέσεις του ήλιου ανά ώρα, κατά τα δύο ηλιοστάσια, όπως φαίνονται από τη γη σε διαφορετικά γεωγραφικά πλάτη.







Η λέξη προέρχεται από το «ήλιος» και το «στέκομαι»/«στάση» επειδή κοντά στα ηλιοστάσια (λίγες ημέρες πριν ή μετά) ο Ήλιος φαίνεται να επιβραδύνει τη φαινομενική κίνησή του προς τα βόρεια ή προς τα νότια (κίνηση στην απόκλιση), μέχρι που την ημέρα του ηλιοστασίου αυτή η κίνηση μηδενίζεται και αντιστρέφεται.

Τα ηλιοστάσια, όπως και οι ισημερίες, συνδέονται αναπόσπαστα με τις εποχές του έτους. Σε κάποιες χώρες ή γλώσσες θεωρείται ότι αρχίζουν ή διαχωρίζουν τις εποχές, ενώ σε άλλες θεωρούνται τα κέντρα τους.

Τα ηλιοστάσια όπως και οι ισημερίες οφείλονται στην σταθερή γωνία που σχηματίζει ο άξονας περιστροφής της Γης με το επίπεδο της τροχιάς της γύρω από τον Ήλιο.

http://el.wikipedia.org/wiki/Ηλιοστάσιο | http://en.wikipedia.org/wiki/Solstice